Jutro (19.01.2015) w Stanach Zjednoczonych obchodzone jest swieto narodowe, a mianowicie Dzien Martin'a Luther'a King'a Juniora. Swieto to przypada na trzeci poniedzialek stycznia, zazwyczaj jest to data okolo daty urodzin (15.01.1929) Martin'a Luther'a King'a Juniora.
Jest to kolejne amerykanskie swieto, ktore bede miala okazje przezyc po raz pierwszy, bedac w Stanach. W zwiazku z tym, postanowilam przyblizyc samej sobie oraz moim Czytelnikom historie Martin'a Luther'a King'a Juniora, ktorego wspomina sie w tym dniu.
Martin Luther King Junior urodzil sie 15 stycznia 1929 roku, w Atlancie, w stanie Georgia, zmarl 4 kwietnia 1968 roku w Memphis, w stanie Tennessee. Martin Luther King Junior byl pastorem baptystycznym, dzialaczem na rzecz rownouprawnienia oraz zniesienia dyskryminacji rasowej, w 1964 roku otrzymal pokojowa Nagrode Nobla, byl Czlowiekiem Roku 1963, wedlug magazynu "Time". 4 kwietnia 1968 roku zostal zamordowany przez przeciwnikow rownouprawnienia Afroamerykanow.
Martin Luther King Junior. 1.
Martin Luther King Junior byl synem Martin'a Luther'a King'a Seniora oraz Alberty Williams King. Martin Luther King ukonczyl prywatny college w Morehouse, uzyskujac tytul licencjata z socjologii. Kolejnym dyplomem, ktory zdobyl Martin Luther King Junior byl licencjat z teologii z seminarium telogicznego w Chester w Pensylwanii. W 1955 roku na Uniwersytecie Bostonskim, King Junior zdobyl stopien naukowy doktora. W 1953 roku King Junior poslubil Corette Scott. Razem mieli czworo dzieci. Od 1954 roku Martin Luther King Junior byl pastorem zboru baptystycznego w Montgomery w stanie Alabama. 1 grudnia 1955 roku mialo miejsce zdarzenie, ktore zapoczatkowalo masowe protesty oraz wielomiesieczny bojkot transportu publicznego. Rosa Parks, szwaczka, wracajaca z pracy, zlamala prawo, odmawiajac przeniesienia sie na tylne siedzenie autobusu. Parks zostala aresztowana. Wspomnianemu bojkotowi transportu publicznego w celu zniesienia segregacji rasowej, ktory trwal przez rok przewodzil Martin Luther King Junior. King Junior stosowal taktyke biernego oporu, czyli sprzeciwu bez uzycia sily fizycznej. Tworca biernego oporu byl Mahatma Gandhi.Martin Luther King Junior uwazany byl za najwiekszego, czarnoskorego przywodce na Poludniu. Stosowal on taktyke walki o prawa obywatelskie dla czarnoskorych, ktora polegala na zajmowaniu przez czarnoskorych studentow miejsc przeznaczonych dla bialych w lokalach publicznych. Taktyke te nazywano sit-ins. W miastach Poludnia odbywaly sie tzw. rajdy wolnosci, ktore polegaly na publicznym domaganiu sie zniesienia segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych. Do rajdow wolnosci uzywano autobusow, ktorymi poruszali sie czlonkowie Kongresu Rownosci Rasowej. W wyniku tej akcji Martin Luther King Junior zostal aresztowany. Akcja ta zakonczyla sie jednak delegalizacja segregacji rasowej w autobusach, zatwierdzona przez Sad Najwyzszy Stanow Zjednoczonych. Po bojkocie transportu publicznego King Junior przyczynil sie do powstania organizacji Southern Christian Leadership Conference (SCLC). Celem tej organizacji byla walka o rownouprawnienie za pomoca autorytetow moralnych, a nie przemocy. Martin Luther King Junior kierowal organizacja az do smierci. King byl wielkim zwolennikiem filozofii "pokojowego nieposluszenstwa obywatelskiego" Mahatma Gandhiego. Filozofie te wykorzystywal w protestach organizowanych przez SCLC. King zdawal sobie sprawe z tego, ze protesty przeciwko rasizmowi bez uzycia przemocy szybko doprowadza do relacji w mediach. Rzeczywiscie tak sie stalo, telewizja i prasa zaczely pokazywac cierpienia czarnoskorych Amerykanow, demonstranci zaczeli wzbudzac sympatie wsrod opinii publicznej, doprowadzajac tym samym sprawe rasizmu do jednego z najwazniejszych zagadnien polityki amerykanskiej w latach szescdziesiatych XX wieku. W 1963 roku po wystapieniach w Birmingham w Alabamie, King Junior sprowokowal administracje J.F Kennedey' ego do zaangazowania sie w obrone praw obywatelskich czarnoskorych w Ameryce. W 1963 roku poprowadzil rowniez slynny Marsz na Waszyngton, podczas ktorego wyglosil przemowienie pod tytulem Mam marzenie (I Have a Dream). Wtrace tutaj mala dygresje... pamietam, jak bylam w liceum i wybrano po raz pierwszy na prezydenta Baraca Obame, wtedy moj historyk powiedzial: "wlasnie spelnia sie sen Martin'a Luther'a King'a Juniora". W Marszu na Waszyngton wzielo udzial kilkaset tysiecy ludzi roznych ras, przede wszystkim byli to Afroamerykanie. Marsz zakonczyl sie pod Pomnikiem Lincolna, gdzie zebrani mowcy wyglaszali swoje przemowienia, w tym Martin Luther King Junior. W Marszu tym wzielo udzial wielu znanych aktorow. Marsz na Waszyngton uwaza sie za jedno z przelomowych wydarzen w walce z segregacja rasowa w Stanach Zjednoczonych. Martin Luther King Junior byl przeciwnikiem wojny w Wietnamie. King zostal zastrzelony przez J.E. Raya, ktorego skazano na 99 lat wiezienia. Pojawilo sie wiele watpliwosci dotyczacych postrzelenia Kinga przez Raya, miedzy innymi ze wzgledu na bledy policji podczas sledztwa, co spowodowalo powstanie teorii spiskowej, ze zabojstwa Kinga dokonal ktos inny, a Ray stal sie tylko kozlem ofiarnym lub dzialal z czyjegos polecenia.2.
Zachecam do obejrzenia tego filmu z polskimi napisami:
Coretta Scott King, wdowa po Martinie Lutherze Kingu Juniorze, po tragicznej smierci meza kontynuowala jego dzielo, angazujac sie w dzialalnosc na rzecz praw dla Afroamerykanow i kobiet, nie tylko ze Stanow Zjednocoznych, ale takze z calego swiata. Dostapila zaszczytu wygloszenia kazania w londynskiej katedrze sw. Pawla. Dzieki niej udalo sie doprowadzic do ustanowienia dnia Martin'a Luthr'a King'a Juniora swietem narodowym w Stanach Zjednoczonych. Z incjatywy Coretty Scott King powstalo Centrum imienia Martin'a Luther'a King'a, ktorego celem jest upamietnienie walki czarnoskorych o rownouprawnienie. Coretta King zmarla w 2006 roku z powodu choroby nowotworowej.3.
Najslynniejsze cytaty Martin'a Luther'a King'a Juniora:
"Mam takie marzenie, ze pewnego dnia czworo moich malych dzieci bedzie zylo w spoleczenstwie, ktore nie bedzie ich osadzalo wedle koloru skory, lecz wedle ich charakterow."
"Na koncu bedziemy pamietac slowa nie naszych wrogow, ale milczenie naszych przyjaciol."
"Nigdy nie zapominaj, ze wszystko co uczynil Hitler w Niemczech bylo legalne."
"Miara czlowieka nie jest zachowanie w chwilach spokoju, lecz to, co czyni gdy nadchodzi czas proby."
"Nawet jesli naucze tylko jedna osobe nadziei, nie zylem nadaremnie."
"Inteligencja i charakter- to jest cel prawdziwej edukacji."
"Nic, co czlowiek robi nie poniza go tak bardzo jak nienawisc."
"Milosc, to jedyna sila, ktora zmienia wroga w przyjaciela."
"Nauczylismy sie fruwac niczym ptaki na niebie, plywac jak ryby w morzach, ale nie nauczylismy sie tej prostej sztuki, by zyc ze soba jak bracia."
"Ten kto biernie akceptuje zlo, jest za nie tak samo odpowiedzialny, jak ten co je popelnia."
"Z przemocy nigdy nie wyniknie nic dobrego."
"Jesli czlowiek nie odkryl czegos, za co jest gotowy umrzec, to nie zasluguje zeby zyc."
"Bunty sa jezykiem niewysluchanych."
"Zrob pierwszy krok w wierze. Nie musisz widziec calej drogi. Po prostu zrob pierwszy krok."
"Wierze, ze ostatnie slowo bedzie nalezec do nieuzbrojonej prawdy i bezwarunkowej milosci."
"Milosc jest kluczem, ktory otwiera drzwi do najwyzszej rzeczywistosci."
"Musimy nauczyc sie zyc razem jak bracia, jesli nie chcemy zginac jak szalency."
"Niesprawiedliwosc gdziekolwiek, jest zagrozeniem dla sprawiedliwosci wszedzie."
Podziele sie z Wami moimi doswiadczeniami, jak to jest naprawde z tym rasizmem w Ameryce... Otoz ja zwiedzilam juz jakies 40% Stanow Zjednoczonych, poznalam wiele miejsc, czesto zupelnie niepopularnych kierunkow ewentualnych wycieczek turystycznych z Polski, poznalam mnostwo ludzi oraz historii, ktore w jakis sposob mnie uksztaltowaly i caly czas ksztaltuja, gdyz mam te wspaniala mozliwosc poznawania Ameryki od kuchni... Na podstawie tych wszystkich doswiadczen wnioski, ktore mi sie nasuwaja to przede wszystkim to, ze tolerancja dla innych ras, a szczegolnie dla czarnoskorych to zjawisko dominujace w duzych miastach Ameryki, takich jak miedzy innymi Nowy Jork, Atlanta, Chicago, Los Angeles i inne aglomaracje, ktore Europejczyk moze wymienic. Jest tam mnostwo roznorodnych ludzi, pracy, nowoczesnych trendow i mody na wszechogarniajaca tolerancje dla odmiennych ras, homoseksualistow i tym podobnych tematow. Zupelnie inaczej temat rasizmu objawia sie w mniej popularnych stanach, chocby w takim stanie, w ktorym ja mieszkam czyli w Karolinie Polnocnej. Tutaj ludzie wcale nie sa tacy tolerancyjni. Caly czas szczegolnie na poludniu Stanow mozna obserwowac ogromny podzial na czarnych i bialych.W mniejszych miastach, biali skupieni sa w bardzo zazylej wspolnocie, zazwyczaj niechetnie nastawionej do czarnych. Na wlasne oczy obserwuje to zjawisko w pobliskim New Bern, gdzie biali nazywaja dzielnice czarnych gettami, przejezdzajac prze ktore nalezy blokowac drzwi w samochodach, zeby nie zostac napadnietym. Podobne zjawisko widzialam, przebywajac prawie miesiac w Detroit. Biali czesto wypominaja czarnym, ze przez ich walke o rownouprawnienie, doprowadzili do tego, ze to teraz bialym jest ciezej w Stanach niz Afroamerykanom. Biali twierdza, ze czarni sa leniwymi, nierobami, ktorym swietnie wychodzi plodzenie dzieci i wyciaganie pieniedzy od rzadu. Biali zarzucaja rowniez czarnym, ze sa glosni, wulgarni, niekulturalni, nie potrafia zachowac sie w miejscach publicznych i generalnie sa przyczynami "wszelkiego zla". Piszac "wszelki zlo", mam na mysli wszelkiego rodzaju negatywne zjawiska, takie jak: napady, kradzieze, zabojstwa itp. Kolejna byc moze troche smieszna rzecza, jest zarzucenia czarnym, ze kradna bialym ich biale kobiety i plodza pomieszane dzieci, zamiast rozmnazac sie w obrebie swojej rasy. Niektorzy biali ludzie wprost deklaruja swoj rasizm np. poprzez naklejanie na samochodach flagi buntownika, postrzeganej w duzej mierze jako przejaw rasizmu i poparcia dla niewolnictwa. Tak jak wspomnialam wczesniej wszelkie spostrzezenia, ktorymi sie z Wami dziele powstaly nie na podstawie jednej obserwacji, jednej historii lub zdarzenia. Jestem w Stanach juz drugi raz, spedzilam wiele godzin w podrozy po Stanach, duzo juz zobaczylam i duzo slyszalam, dlatego wszystko to co napisalam powyzej to podsumowanie zjawiska rasizmu w kilkunastu Stanach Ameryki Polnocnej z mojego punktu widzenia i od kuchni, a wszystko tak apropos jutrzejszego swieta :):)
Bibliografia:
No comments:
Post a Comment